Jednym z najsilniejszych motywów, które napędzają ludzkie działania jest postęp. Nauka się rozwija, moda zmienia, a krajobraz przeistacza. Dotyczy to również architektury. Należy jednak pamiętać, aby tym postępowym pędzie nie zapomnieć o tym, co stanowi walor historyczny – i całe szczęście istnieją ludzie, którzy chronieniem dawnego zajmują się zawodowo.
Kto zajmuje się odnawianiem zabytków?
Tym właśnie zajmuje się renowacja zabytków. Istnieje wiele osób pracujących w różnorodnych branżach, których działania skupiają się na ogólnym zadaniu, jakim jest zachowanie reliktu epoki – budynku, małej architektury, parku, rzeźby czy obrazu – w dobrym stanie technicznym, a jednocześnie w formie historycznie poprawnej.
To, kto dokładnie będzie odpowiedzialny za wyżej wymienione obowiązki zależy od typu dzieła sztuki. Zabytkową kamienicą na samym początku zajmie się archeolog i specjalizujący w renowacji zabytków architekt, którzy przeprowadzą odpowiednie badania i określą, jak obiekt wyglądał w konkretnych przedziałach czasu oraz podejmą decyzję o tym, co i jak należałoby wykonać w następnej kolejności. Późniejsze zadania będą należały do osób wykonujących poszczególne zadania – artystów odtwarzających detale, firm produkujących odpowiednie tynki.
Antagonistyczne poglądy
Renowacja zabytków jest więc kwestią złożoną i wymagającą od specjalistów nie tylko szerokiej wiedzy, ale i doświadczenia. Istnieje wiele sposobów i teorii na temat tego, w jaki sposób powinno podchodzić się do architektury zabytkowej.
Przedstawiciele różnych poglądów ścierają się między sobą. Czy powinno się budynek doprowadzić to takiego stanu, w jakim został wybudowany? A może ważniejszy jest późniejszy okres świetności obiektu albo miasta? Czy powinno się rekonstruować zmiany wprowadzone na przestrzeni wieków? W zależności od sytuacji wybiera się takie bądź inne podejście do zabytkowej materii.
Odpowiednia terminologia
Jeżeli pragniemy orientować się w kwestii renowacji zabytków, powinniśmy zapoznać się z podstawowymi terminami.
Musimy umieć odróżnić rekonstrukcję, czyli odtworzenie dawnego elementu bądź całości, od modernizacji, czyli uzupełnianie tkanki budynku o nowocześniejsze elementy. Dopiero zapoznani z odpowiednią nomenklaturą będziemy w stanie swobodnie poruszać się po świecie, w którym sprawia się, że historyczne obiekty na nowo zaczynają żyć.
Artykuł powstał we współpracy z PPKZ S.A.